Rudbekia błyskotliwa – idealny kwiat ogrodowy. Jak uprawiać?
Rudbekia błyskotliwa (łac. Rudbeckia fulgida) to bardzo popularna roślina ogrodowa. Zdobyła miłość hodowców dzięki małym wymaganiom uprawowym, a także pięknym i obficie oraz długo rosnącym kwiatom. Do Europy został sprowadzony z Ameryki Północnej.
Rudbekia błyskotliwa – krótka lekcja botaniki
Rudbekia błyskotliwa (łac. Rudbeckia fulgida) to roślina wieloletnia. Należy do rodziny astrowatych. Nie występuje w Europie w naturze. Na kontynencie europejskim pojawiła się w XVIII w. dzięki działalności człowieka. Dziko rosnącą rudbekię błyskotliwą można spotkać w Ameryce Północnej.
W Polsce jest to bardzo popularna roślina, chętnie uprawiana w przydomowych ogrodach. Zachwyca bujnym i długotrwałym kwitnieniem, jest też stosunkowo łatwa w uprawie i nie wymaga dużych nakładów pracy. Rośnie na każdej glebie, dobrze znosi suszę oraz wczesnowiosenne przymrozki.
Charakterystyka rudbekii błyskotliwej
Na pierwszy rzut oka, rudbekia błyskotliwa ma duże, intensywnie żółte kwiaty z charakterystycznym ciemnym środkiem (dnem koszyczka), które wznoszą się na silnych, sztywnych i prostych łodygach, sięgających do 60 cm wysokości. W botanice taką budowę kwiatostanów określa się mianem koszyczka (łac. anthodium). Zewnętrzne, długie płatki to kwiaty języczkowe, bliżej środka znajdują się natomiast małe, ciemnobrązowe kwiaty rurkowe.
Jak wspomniano, roślina jest odporna na niskie temperatury. To wszystko dzięki silnie rozbudowanemu systemowi korzeniowemu, doskonale przystosowanemu do ciężkich i zmiennych warunków atmosferycznych. Warto również wiedzieć, że rudbekia błyskotliwa ma dwa rodzaje liści. Te występujące na łodydze są wąskie, podłużne i o gładkim brzegu, natomiast te rozrastające się przy podłożu mają jajowaty i szeroki kształt, a ich brzeg jest ząbkowany.
Cechy charakterystyczne rudbekii błyskotliwej
kolor kwiatów | żółte |
budowa kwiatów | duże, rurkowate i języczkowate |
pokrój | wzniesiony |
wysokość | 40-60 cm |
kwitnienie | lipiec, sierpień, wrzesień, październik |
Zalety uprawy rudbekii błyskotliwej w ogrodzie i jej zastosowanie
Rudbekia błyskotliwa to przede wszystkim roślina ozdobna. Ma piękny, intensywny i wyróżniający się kolor, który przyciąga motyle, pszczoły oraz inne zapylające owady, tworząc dla nich idealne środowisko. Dzięki tej barwie hodowca może również poprawić estetykę ogrodu, a także zapewnić różnorodność biologiczną, minimalizując ryzyko rozprzestrzeniania się różnych chorób atakujących mniej odporne rośliny. Warto również wiedzieć, że z powodzeniem wykorzystuje się ją na kwiaty cięte, do robienia bukietów, a z kwiatów produkuje się olejki eteryczne.
Rudbekia błyskotliwa to bylina, roślina wieloletnia, a zatem zimuje w glebie i co roku kwitnie tak samo pięknie, jak w minionym czasie. Wymaga minimalnych nakładów pracy, co jest szczególnie ważne dla posiadaczy ogrodów, którzy jednak nie mają dużo czasu na jego uprawę. Doskonałym pomysłem jest posadzenie jej w pobliżu bylin wczesno- i późnowiosennych, takich jak krokusy (łac. Crocus), hiacynty (łac. Hyacinthus) czy tulipany (łac. Tulipa) – wtedy kwitną jeden po drugim, uatrakcyjniając przestrzeń przez długi czas.
Praktyczne wskazówki dotyczące sadzenia i uprawy rudbekii błyskotliwej
Jak już zostało to podkreślone, rudbekia błyskotliwa ma małe wymagania stanowiskowe. Nie oznacza to jednak, że na każdym będzie tak samo zjawiskowa. Daje najpiękniejsze kwiaty, kiedy rośnie na słońcu, w lekko kwaśnej i umiarkowanie wilgotnej, przepuszczalnej glebie. Potrzebuje też odpowiedniej ilości miejsca, dlatego nie należy sadzić więcej niż 9 roślin na 1 m2. Rozmnażanie rudbekii błyskotliwej najlepiej jest prowadzić wiosną:
- nasiona sadzi się na przełomie kwietnia i maja,
- sadzonki umieszcza się w gruncie w drugiej połowie maja.
Rudbekia błyskotliwa w okresie suszy potrzebuje regularnego nawadniania. Wczesną wiosną, przed kwitnieniem, warto nawozić ją wybranym nawozem wieloskładnikowym, postępując zgodnie z zaleceniami producenta. Po przekwitnięciu należy przyciąć kwiatostan, co pobudza rośliny do wzrostu i gwarantuje bujne, długotrwałe kwitnienie. Przed zimą rudbekię należy natomiast przyciąć tuż przy ziemi.
Co prawda rudbekia błyskotliwa jest odporna na choroby i działanie szkodników, jednak może się tak zdarzyć, że pojawią się na niej mszyce, przędziorki (w suchych i upalnych miesiącach lata) lub rozwinie się grzyb (kiedy powietrze i gleba są zbyt wilgotne) odpowiedzialny za rozwój mączniaka prawdziwego albo rzekomego. Należy wtedy zastosować dedykowane fungicydy lub insektycydy w celu zwalczenia choroby.
Wskazówki dotyczące uprawy rudbekii błyskotliwej
rodzaj gleby | rośnie na każdej glebie ogrodowej |
pH gleby | najlepiej lekko kwaśna |
wilgotność gleby | najlepiej umiarkowanie wilgotna |
stanowisko | półcień lub słońce |
Narzędzia ogrodnicze pomocne w uprawie rudbekii błyskotliwej
Do uprawy rudbekii błyskotliwej przydadzą się dokładnie takie same narzędzia, jak w przypadku innych roślin hodowanych w przydomowych ogrodach. Użyteczna będzie zatem konewka, która pozwala na równomierne i delikatne rozprowadzanie wody, co pozwala unikać uszkodzenia pędów podczas podlewania, a także solidny sekator do perfekcyjnych cięć wykonywanych w trakcie prac pielęgnacyjnych.
Bibliografia:
- Cheers G., Burnie G., Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Könemann, Niemcy 2005.
- Fay A. M., Still S. M., Bennett M. A., Optimum Germination Temperature of Rudbeckia fulgida, HortTechnology 1993.
- Marković M., i in., Germination of rudbeckia fulgida var. sullivantii ‘goldsturm’ seed under different treatments, Proceedings of the XII International Scientific Agricultural Symposium “Agrosym 2021”, 233-237.
- Stewart C. D., Jones C. D., Setzer W. N., Leaf essential oil compositions of Rudbeckia fulgida, Aiton, Rudbeckia hirta L., and Symphyotrichum novaeangliae (L.) G.L. Nesom (Asteraceae), American Journal of Essential Oils and Natural Products 2014, 2 (1): 36-38.