Techniki cięcia drzew owocowych. Jakie narzędzia wybrać?

Przycinanie krzewów i drzew owocowych pozwala roślinom lepiej rosnąć i we właściwy sposób się rozkrzewiać. Podstawowe cięcia można przeprowadzać w różnych porach roku w zależności od rodzajów podcinanych roślin. Dlatego warto dowiedzieć się, kiedy przycinać poszczególne gatunki i jakie narzędzia ogrodowe mogą być w tym celu przydatne.

Główne zalety przycinania roślin

Jedną z głównych zalet przycinania z jest ochrona roślin przed chorobami. Umożliwia też ono ich formowanie w pożądane kształty. Drzewa przycina się również, by zwiększyć dostęp światła i powietrza do ich korony, a także, aby stymulować nowe przyrosty. Przycinanie krzewów i bylin wykonuje się w celu zachowania równowagi między systemem korzeniowym a częścią nadziemną i aby uchronić tę ostatnią przed przemarznięciem.

Przycinanie drzew i krzewów – jak robić to prawidłowo?

Przycinanie drzew i krzewów jest jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Pozbawione  go rośliny mogą się nadmiernie zagęścić, mieć  tendencję do chorób, słabiej kwitnąć czy mniej owocować. Przed przeprowadzeniem zabiegu należy ustalić najlepszy dla niego termin, albowiem przycinanie przeprowadza się w zależności od gatunku roślin późną zimą lub wczesną wiosną.

Terminy przycinania drzew owocowych

Właściwe cięcie pozwala drzewom owocowym na prawidłowy wzrost i pobieranie substancji odżywczych oraz umożliwia dostęp światła słonecznego do wszystkich owoców. Ponadto pobudza ono roślinę do wzrostu nowych gałązek i ułatwia zbiory. Jeśli w jednym roku pojawiają się bardzo duże ilości owoców, a w kolejnym śladowe, warto w roku obfitego kwitnienia, przerzedzić roczne pędy, by pozwolić wyrosnąć młodym.

Jabłonie i grusze podcina się zwykle najwcześniej, bo już lutym i marcu. Śliwy, morele i brzoskwinie w kwietniu i na początku maja. Z kolei czereśnie i wiśnie najlepiej obcinać po zbiorze na przełomie lipca i sierpnia lub w sierpniu. Ponadto ważne jest regularne przeprowadzanie tzw. cięć sanitarnych w celu usuwania odrośli korzeniowych i gałęzi:

• chorych, 
• starych,
• krzyżujących, 
• wewnętrznych,
• nisko się zwieszających, 
• pionowych odrostów.

Należy pamiętać szczególnie o przeprowadzeniu cięcia młodych pędów wyrastających pionowo z grubych gałęzi zwanych „wilkami”. Są one pozbawione organów rozrodczych, nie tworzą pąków kwiatowych, zatem nie wpływają na przyszłe owocowanie. Powinny być więc usuwane najlepiej w czerwcu na około miesiąc przed planowanymi zbiorami.

Istotne jest także, aby cięć drzew nie przeprowadzać w czasie upałów ani w dni dżdżyste i zimne. Najlepsza do tego celu będzie pora sucha i słoneczna.

Kiedy należy wykonać cięcie krzewów owocowych?

Krzewy należy zawsze ciąć w dni pochmurne. Właściwe cięcie pozwala usuwać niechciane lub nieowocujące odrosty, często utrudniające ich wzrost, oraz nadawać młodym roślinom pożądane kształty i stymulować wyrastanie nowych silnych pędów.

Porzeczki oraz agrest, które owocują na pędach ubiegłorocznych i kilkuletnich, pozbawić trzeba wszystkich odrostów starszych niż trzyletnie, pilnując, aby krzew składał się z trzech lub czterech starych pędów ubiegłorocznych. W przypadku malin należy wycinać tuż przy ziemi wszystkie pędy owocujące już latem po zbiorach, a pod koniec zimy usunąć te powtarzające owocowanie. Natomiast jeżyny, które owocują na pędach jednorocznych, prowadzi się oddzielnie od pędów młodszych, a po zbiorze pędy owocujące również krótko przycina.

Z kolei pędy borówki owocującej na dwuletnich i trzyletnich odrostach przez pierwsze 3 lata ciąć należy tylko, gdy są słabe lub martwe, a dopiero w późniejszym okresie u nasady w celu pobudzenia wzrostu młodych pędów. Winorośl, którą w listopadzie trzeba zabezpieczyć 30-centymetrowymi kopczykami, przycina się zimą, pozostawiając zeszłoroczne pędy wypuszczające młode łozy. Wiosną usuwa się z niej jedynie odrosty słabe i połamane a latem tnie ją na długość ok około 5-6 liścia za gronem.

Przycinanie żywopłotu

Cięcie ma ogromne znaczenie dla wyglądu żywopłotu. Jeśli rośliny, z których jest on uformowany, zrzucają na zimę liście, przyciąć je trzeba wiosną tuż po posadzeniu. Krzaki silnie rozgałęzione można uciąć 30-40 cm nad ziemią, a te posiadające mało pędów bocznych nawet 10 cm nad ziemią. Natomiast rośliny iglaste i zimozielone przycina się dopiero po kilku latach. 

Żywopłot powinien być cięty najpierw od góry, a dopiero później z boku, a użyte do zabiegu nożyce prowadzone zawsze z dołu ku górze.

Cięcie róż

Róże przycina się w marcu, a jesienią należy przeprowadzić jedynie  cięcie pielęgnacyjne. Małe oraz pnące tnie się co kilka lat na długość 20-30 cm, a rabatowe co roku wiosną na długość dwóch, trzech oczek. Róże zawsze powinno się skracać nożycami lub sekatorem, przykładając ostrze ukośnie około pól centymetra powyżej pąka.

Jakie narzędzia wybrać do cięcia roślin?

Podstawowymi narzędziami do cięcia drzew i krzewów są:

• sekatory jednoręczne, dwuręczne i nożycowe,
• piły ogrodnicze do obcinania grubych konarów,
• nożyce o ostrzach prostych do żywopłotów gęstorosnących,
• nożyce o ostrzach falistych do cięcia żywopłotów twardych i rzadkorosnących,
• noże ogrodnicze do wycinania cienkich pędów.

Odpowiednia konserwacja i przechowywania narzędzi umożliwia dłuższe ich wykorzystywanie. Powinny one zostać na zimę umyte i pokryte środkiem konserwującym albo warstwą oleju.

BIBLIOGRAFIA

1. Mieczysław Czekalski Ogólna uprawa roślin ozdobnych Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2005,
2. Marszałek Marcin, Scelina Edward Krzewimy krzewy Centrum Informacyjne Lasów Państwowych Warszawa 2015